“ശരിക്കു പറഞ്ഞാൽ ഇതൊരു യുദ്ധമാണ്.. മൂന്നാം ലോകമഹായുദ്ധം.. ഭൂലോകത്തിലെ ഏതാണ്ടെല്ലാ രാജ്യങ്ങളും തോളോടുതോൾ ചേർന്ന് പൊരുതുന്നൊരു യുദ്ധം.. കൊറോണയെന്നൊരൊറ്റ ഭീകരനെ തുരത്താൻ.. പലവിധ തിരക്കുകളാൽ പരക്കം പാഞ്ഞ മാലോകരെ മുഴുവൻ സ്വന്തം വീട്ടിൽ കതകടച്ചിരുത്തിയ ഈ മഹാമാരി ലോകത്തെ പഠിപ്പിക്കുന്നൊരു പാഠമുണ്ട് - "അതിജീവനമാണ് വിജയം".. ചരിത്രത്തിലേക്കൊന്നു തിരിഞ്ഞു നോക്കിയാൽ എട്ടു പതിറ്റാണ്ടുകൾക്ക് മുൻപ് രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധകാലത്തുമുണ്ട് സമാനമായൊരേട്.. ഇന്നേക്ക് കൃത്യം 80 കൊല്ലം മുൻപ്... ആ ചരിത്രമാണ് ചുവടെ..”
തോൽവിയിലും തിളങ്ങുന്ന ചില ഏടുകളുണ്ട് ചരിത്രത്താളുകളിൽ.. ഒന്നുമില്ലായ്മയിൽ നിന്നും കയ്യെത്തിപ്പിടിക്കുന്ന വിജയങ്ങൾ.. പരസ്പരം പടവെട്ടിപ്പോരാടിയുദ്ധഭൂമിയിൽ തോറ്റോടി തളർന്നിരിക്കുമ്പോൾ അതിജീവനമാണ് വിജയമെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്ന ഒരു നിമിഷമുണ്ട്.. യുദ്ധ തന്ത്രത്തിൽ അത്രയ്ക്ക് പ്രാവീണ്യമുള്ളവർ അതെളുപ്പം തിരിച്ചറിയും... അതുപയോഗപ്പെടുത്തുന്നത് പോലും പിൽക്കാലത്ത് വിജയമായി വിലയിരുത്തപ്പെടും... അങ്ങനെയൊരു ഉദ്വേഗജനകമായ കഥയാണ് "ഡെൻകിർക്കിലെ അത്ഭുതം"(Miracle of Dunkirk) അഥവാ "ഓപ്പറേഷൻ ഡൈനാമോ”.
1939ഇൽ ഹിറ്റ്ലറുടെ നാസിപ്പട പോളണ്ടിനെ ആക്രമിച്ചതോടു കൂടി ബ്രിട്ടൺ ജർമ്മനിയോട് യുദ്ധം പ്രഖ്യാപിച്ചു.. കൂടെ BEF എന്ന ബ്രിട്ടന്റെ പ്രത്യേക സേനാവിഭാഗത്തെ യുദ്ധമുഖത്തേക്കയച്ചു.. ബ്രിട്ടനും ഫ്രാൻസും നെതെർലാൻഡുമൊക്കെ ചേർന്ന് ചെറുക്കൻ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും ജർമനിയും, മറുവശത്തു നിന്ന് സോവിയറ്റ് യൂണിയനും പോളണ്ട് പിടിച്ചടക്കി പരസ്പരം പങ്കിട്ടെടുത്തു.. പിന്നെ വളരെപ്പെട്ടെന്നു തന്നെ നെതെർലൻഡ്സും ബെൽജിയവും കീഴടക്കി ജർമൻ സൈന്യം ഓപ്പറേഷൻ റെഡ് എന്ന പേരിൽ ഫ്രാൻസിലേക്കുള്ള തേരോട്ടം ആരംഭിച്ചു.. ആളുകളേറെയുണ്ടായിട്ടും ജര്മനിയുടെ കരുത്തിലും സാങ്കേതിക വിദ്യയിലും പതറിപ്പോയ ബ്രിട്ടീഷ് സൈന്യവും മറ്റു സഖ്യകക്ഷികളും യൂറോപ്പിന്റെ വടക്കൻ തീരമായ ഡെൻകിർക്കിലേക്കു ഒതുക്കപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരുന്നു.. "അസാധാരണമായ സൈനിക ദുരന്തം (Colossal Military Disaster)" എന്നാണ് ഹൗസ് ഓഫ് കോമൺസിനെ അഭിസംബോധന ചെയ്ത വിൻസ്റ്റൺ ചർച്ചിൽ ഈ അവസ്ഥയെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്..
യൂറോപ്പിലേക്കുള്ള ബ്രിട്ടന്റെ കവാടമായ ഡോവറിലെ യുദ്ധമുറിയിലിരുന്ന് ബ്രിട്ടീഷ് റോയൽ നേവി അഡ്മിറൽ സർ ബർട്രാം റാംസെയാണ് അടിയന്തിരമായി ഡെൻകിർക്കിലെ യുദ്ധഭൂമിയിൽ നിന്നും സൈന്യത്തെ ഒഴിപ്പിക്കണം(Evacuation of Dunkirk) എന്ന ആശയം മുന്നോട്ടു വെച്ചത്.. ഗത്യന്തരമില്ലാതെ ചർച്ചിൽ അതിനു സമ്മതം മൂളുകയും 1940 മെയ് 27ന് റാംസെയുടെ പ്ലാൻ അനുസരിച്ച് ഓപ്പറേഷൻ ഡൈനാമോ ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു... ഇതിനും മൂന്ന് നാലു ദിവസം മുൻപേ തന്നെ ബ്രിട്ടന്റെയും സഖ്യ കക്ഷികളുടെയും നാല് ലക്ഷത്തിൽപരം വരുന്ന സൈനികരെയും മുഴുവൻ യുദ്ധ സംവിധാനങ്ങളെയും ഫ്രാൻസിലെ തീരദേശ പട്ടണമായ ഡെൻകിർക്കിലേക്ക് ഒതുക്കിയിരുന്നുവെങ്കിലും, അവരെ മുഴുവൻ ആക്രമിച്ചു കൊലപ്പെടുത്തുകയെന്ന ആശയത്തിന് ഹിറ്റ്ലർ സമ്മതം മൂളിയില്ല.. പകരം പ്രത്യാഘാതങ്ങൾക്ക് കരുതിയിരിക്കാനും ലില്ലേ, കലായീസ് തുടങ്ങിയ ഇടങ്ങളിൽ കൂടി ഒരു തിരിച്ചടിയുണ്ടാവില്ലെന്നുറപ്പു വരുത്താനുമാണ് ജർമ്മനി ഈ ദിവസങ്ങൾ വിനിയോഗിച്ചത്... ഇത് സഖ്യ സേനക്ക് പ്രതിരോധം തീർക്കാനും അതിജീവനത്തിനുള്ള യുദ്ധതന്ത്രം മെനയാനും അവസരമൊരുക്കി.. കൂടാതെ യുദ്ധഭൂമിയിൽ നിന്നും ഫ്രാൻസിലെ മറ്റിടങ്ങളിലേക്കുള്ള അഭയാർഥികളുടെ ഒഴുക്കും ഡെൻകിർക്കിലേക്ക് മുന്നേറുന്നതിൽ നിന്നും താൽക്കാലികമായെങ്കിലും ജർമനിയെ തടഞ്ഞു.. കിട്ടിയ സമയം കൊണ്ട് രക്ഷപ്പെടാനുള്ള വഴി തരപ്പെടുത്തിയ ബ്രിട്ടൺ, തങ്ങളുടെ മുഴുവൻ പടക്കപ്പലുകളെയും ജലയാനങ്ങളെയും സൈനികരെ രക്ഷിക്കാൻ ഡെൻകിർക്കിലേക്ക് അയച്ചു.. മാത്രമല്ല രാജ്യത്തെ മറ്റിടങ്ങളിൽ നിന്നും മോട്ടോർ ബോട്ടുകളും ഹൗസ് ബോട്ടുകളും എല്ലാം ഈയൊരു രക്ഷാ പ്രവർത്തനത്തിന് ഇറങ്ങണമെന്നു സർക്കാർ ആഹ്വാനം ചെയ്തു..
Dankirk Port
യൂറോപ്യൻ വൻകരക്കും ബ്രിട്ടനും ഇടയിലുള്ള ഡോവർ ഇടനാഴിയിലെ രക്ഷാ പ്രവർത്തനം പ്രതീക്ഷിച്ചത്ര എളുപ്പമായിരുന്നില്ല.. ജർമ്മനി കരയിൽ മാത്രമല്ല കടലിലും ആകാശത്തും നിരന്തര ആക്രമണം നടത്തി.. യുദ്ധ വിമാനങ്ങൾ പരസ്പരം ആക്രമിക്കുകയും തകർന്നു വീഴുകയും ചെയ്തു.. രക്ഷാപ്രവർത്തനത്തിനിറങ്ങിയ പടക്കപ്പലുകളെയും കൂട്ടുപോയ മറ്റു കപ്പലുകളിൽ പലതിനെയും ജർമ്മനി മുക്കി.. ആദ്യ ദിവസം ഏഴായിരത്തിൽ പരം ആളുകളെ മാത്രമേ രക്ഷപ്പെടുത്താൻ ആയുള്ളൂവെങ്കിലും എട്ടാം ദിവസം ഓപ്പറേഷൻ ഡൈനാമോ അവസാനിക്കുമ്പോൾ 338226 സൈനികർ ഡോവർ കാസിലിലെ അഭയ കേന്ദ്രത്തിലെത്തി.. അന്ന് വരെ കാണാത്ത അതിജീവനത്തിന്റെ പുതിയൊരധ്യായമായിരുന്നു അത്.. ഈയൊരുധ്യമത്തിൽ ബ്രിട്ടനു മാത്രം നഷ്ടമായത് 68000 സൈനികരെയാണ്... പങ്കെടുത്ത ആയിരത്തിലധികം നാവിക സേനാ കപ്പലുകളിലും ബോട്ടുകളിലും പകുതിയിലധികവും മുങ്ങുകയോ ഭാഗികമായി തകരുകയോ ചെയ്തു... മാത്രമല്ല, 65000 സൈനിക വാഹനങ്ങളും 20000 മോട്ടോർ ബൈക്കുകളും ലക്ഷക്കണക്കിന് ടൺ പടക്കോപ്പുകളും ഇന്ധനവുമാണ് ബ്രിട്ടന് ഡാൻകിർക്കിൽ ഉപേക്ഷിച്ചു പോരേണ്ടി വന്നത്... എങ്കിലും, ലക്ഷക്കണക്കിന് പേരുടെ ഈ രക്ഷപ്പെടലിനെ വിജയമായിത്തന്നെ ബ്രിട്ടൺ ആഘോഷിച്ചു...
Shipwrecks
മറുവശത്ത് ലോകം കണ്ടതിൽ വെച്ചേറ്റവും മഹത്തായ യുദ്ധ വിജയമെന്നാണ് ഹിറ്റ്ലർ ഇതിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചത്... ബ്രിട്ടന്റെയും സഖ്യസേനയുടെയും എണ്ണമറ്റ ആയുധങ്ങളാണ് ഒറ്റയടിക്ക് ജർമ്മനി ഇതിലൂടെ സ്വന്തമാക്കിയത്... ഹിറ്റ്ലറുടെ ഏറ്റവും വലിയ അബദ്ധമായി പലരും ഡെൻകിർകിലെ ഈ രക്ഷപ്പെടലിനെ വിശേഷിപ്പിച്ചുവെങ്കിലും, രക്ഷപ്പെട്ടോടിയ ബ്രിട്ടൻ ഇനിയൊരിക്കലും തങ്ങളുടെ അധീശത്വം ചോദ്യം ചെയ്യാൻ യൂറോപ്പിലേക്ക് വരില്ലെന്നും, കൂട്ടത്തോടെ കൊന്നൊടുക്കി ബ്രിട്ടന് പ്രതികാരം ചെയ്യാൻ അവസാനം ഒരുക്കി കൊടുക്കാതിരിക്കുന്നതാവും നല്ലതെന്നും ഹിറ്റ്ലർ കരുതിക്കാണും എന്നഭിപ്രായമുള്ളവരും കുറവല്ല…
Underground tunnel and telephone exchange at Dover Castle
കാര്യമെന്തുതന്നെ ആയാലും അതിജീവനമാണ് വിജയം(Survival is victory) എന്നൊരു വലിയ പാഠം ഇന്നും സജ്ജമായിരിക്കുന്ന ഡോവർ കാസിലിലെ യുദ്ധമുറി നമുക്ക് പറഞ്ഞു തരും... എവിടെ ഓപ്പറേഷൻ ഡൈനാമോ പുതിയ കാഴ്ചക്കാർക്ക് മുന്നിൽ യഥാർത്ഥ വീഡിയോ ക്ലിപ്പുകളും റേഡിയോ സന്ദേശങ്ങളുമായിത്തന്നെ ഇതൾ വിരിയുന്നു.... സമീപത്തെ തുരങ്കപാതയിലൂടെ കയറിവന്ന ലക്ഷക്കണക്കിന് പട്ടാളക്കാരുടെ ദീർഘനിശ്വാസങ്ങൾ ഈ ഇരുട്ടറയുടെ ഇടനാഴികളിൽ ഇന്നും പ്രതിധ്വനിക്കുന്നുണ്... ആ മുഴക്കങ്ങളാണ് ആധുനിക ഇംഗ്ലണ്ടിന്റെ ചരിത്രത്തിൽ ഡോവർ കാസിലിനെ ഉയരെ നിർത്തുന്നതും...